साजरे होणारे सण
गावामध्ये घरगुती गणेशोत्सव अत्यंत उत्साहात साजरा केला जातो. प्रत्येक घरात मातीचा गणपती बसवून सुंदर सजावट, आरत्या, भजन-कीर्तन आणि मोदकांचा प्रसाद यामुळे वातावरण भक्तिमय होते. कुटुंबातील सर्वजण एकत्र येऊन पूजा करतात, शेजारीपाजारी भेटतात आणि एकोपा वाढवतात. काही घरांत दोन, पाच किंवा अकरा दिवस गणपती ठेवण्याची परंपरा असते. शेवटच्या दिवशी “गणपती बाप्पा मोरया, पुन्हा लवकर या!” या जयघोषात विसर्जन केले जाते. हा सण श्रद्धा, परंपरा आणि आनंदाचा संगम मानला जातो.
शिमगा किंवा शिमगोत्सव हा कोकण भागात साजरा होणारा पारंपारिक सण आहे. हा होळीच्या काळात येतो आणि आनंद, नृत्य, गाणी व रंगोत्सवाने भरलेला असतो. गावातील लोक पारंपरिक वेशात नाचतात, ढोल-ताशांच्या गजरात ग्रामदेवतेची पालखी काढतात आणि एकमेकांवर रंग उधळून सण साजरा करतात. शिमगा हा फक्त होळी नव्हे, तर गावातील एकोपा आणि परंपरेचे प्रतीक आहे.
दिवाळी मोठ्या आनंदात आणि पारंपारिक पद्धतीने साजरी केली जाते. घरांची स्वच्छता, रंगरंगोटी आणि सुंदर रांगोळ्यांनी सणाची सुरुवात होते. नरकचतुर्दशीला आंघोळीनंतर सुगंधी उटण्याचा वापर करून अभ्यंग स्नान केले जाते, तर लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी व्यापारी वर्ग आपापल्या देवघरात व दुकानात लक्ष्मीची पूजा करतात. फटाके, दिव्यांची रोषणाई, आणि घरगुती फराळाचा सुगंध गावागावांत दरवळतो. दिवाळी म्हणजे नातेवाईक, शेजारी आणि मित्रमैत्रिणींनी एकत्र येऊन आनंद साजरा करण्याचा, प्रकाश आणि प्रेम पसरवण्याचा सण आहे.
गुढीपाडवा हा सण नववर्षाच्या स्वागताचा आणि आनंदाचा प्रतीक म्हणून मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. या दिवशी प्रत्येक घराच्या दारात रेशमी वस्त्र, फुलं, नीमपाने, कडुलिंब व साखरेच्या गाठी लावून गुढी उभारली जाते, जी विजय आणि शुभारंभाचे प्रतीक मानली जाते. घराघरात पूजाविधी, नैवेद्य आणि पारंपारिक पक्वान्नांची मेजवानी केली जाते. गावातील लोक नवीन कपडे परिधान करून एकमेकांना शुभेच्छा देतात आणि वर्षभर समृद्धी व आनंद मिळावा अशी प्रार्थना करतात. गुढीपाडवा म्हणजे परंपरा, आनंद आणि नव्या सुरुवातीचा उत्सव आहे.
स्थानिक मंदिरे
कासारवेली गावात धार्मिक व सांस्कृतिक एकतेचे दर्शन घडवणारी अनेक मंदिरे आणि मस्जिदी आहेत. गावातील प्रमुख मंदिरे म्हणजे श्री लक्ष्मीनारायण मंदिर, भराडीन देवी मंदिर, श्री हनुमान मंदिर, श्री दत्त मंदिर आणि समाज मंदिर. या ठिकाणी ग्रामस्थ श्रद्धेने पूजा-अर्चा करून धार्मिक सण साजरे करतात.
गावात मुस्लिम बांधवांसाठीही अनेक उपासनेची ठिकाणे आहेत — राहेमत मोहल्ला मस्जिद, अकबर मोहल्ला मस्जिद, राहेबर मोहल्ला मस्जिद आणि म्हामुरवाडीतील नुरी मस्जिद. या सर्व उपासना स्थळांमुळे गावात सौहार्द, एकोपा आणि धार्मिक सलोखा टिकून आहे.
गौरवशाली व्यक्ती
कासारवेली गावचे श्री. संग्राम जयराम जाधव हे गावाचे अभिमानास्पद माजी सैनिक आहेत. त्यांनी भारतीय सैन्यात सेवा बजावत देशरक्षणाची जबाबदारी समर्थपणे पार पाडली. त्यांच्या देशसेवेबद्दल गावातील नागरिकांना अभिमान वाटतो. त्यांनी आपल्या कार्यातून युवकांसमोर देशभक्ती, शिस्त आणि निष्ठेचे उत्तम उदाहरण ठेवले आहे.
लोककला
कासारवेली गावात पारंपरिक लोककलांचे जतन व संवर्धन करण्यासाठी विविध भजन मंडळे आणि नाट्यमंडळे सक्रिय आहेत. गावातील पारवाडी भजन मंडळ, खारवीवाडी भजन मंडळ, आणि भराडीणवाडी भजन मंडळ ही मंडळे भजन, कीर्तन आणि धार्मिक कार्यक्रमांतून गावातील सांस्कृतिक परंपरा जिवंत ठेवतात. तसेच स्नेहदीप नाट्यमंडळ हे नाट्यप्रयोगांद्वारे समाजातील विविध विषयांवर जनजागृती करत, गावाच्या सांस्कृतिक जीवनात महत्त्वाची भूमिका निभावत आहे.
स्थानिक पाककृती
कासारवेली गावातील स्थानिक पाककृती महाराष्ट्राच्या कोकणाच्या पारंपारिक चवींवर आधारित आहेत. येथे मसालेदार आमटी, कोकणच्या फिश करी, मोदक, उकडीचे लाडू, अम्बा चटणी आणि वरण-भात यांसारख्या पारंपरिक पदार्थांना विशेष महत्त्व आहे. सणावार आणि उत्सवाच्या वेळी या पदार्थांची खास तयारी केली जाते. समुद्रकिनारी असल्यामुळे ताजी मासळी वापरून बनवलेले पदार्थ आणि कोकम, तिखट व नारळाचे स्वाद या पाककृतींना खास अद्वितीय चव देतात. गावातील प्रत्येक घरात पारंपारिक पद्धतीने स्वयंपाक केला जातो आणि हा स्थानिक वारसा पुढे नेला जातो.
हस्तकला
कासारवेली गावातील हस्तकला हा स्थानिक संस्कृतीचा महत्त्वाचा भाग आहे. येथे पारंपारिक मातीचे दगडी शिल्प, विणकाम, झोपाळ्यांच्या आणि घरगुती सजावटीच्या वस्तूंचे कारागिरी आढळते. तसेच, मातीच्या गणपती, देवी-देवतांचे मूर्तिकला, रंगीत रांगोळी कला या हस्तकलेतून गावाची सांस्कृतिक ओळख दिसून येते. या कला-हस्तकलेमुळे कासारवेली गावाची परंपरा, कलात्मक कौशल्य आणि स्थानिक वारसा जतन होतो.
कासारवेली गावातील श्री. राहुल चंद्रकांत गोळपकर हे अत्यंत कुशल गणपती मूर्ती कलाकार आहेत. त्यांच्या हातातून साकारलेल्या गणपतीच्या आकर्षक आणि सुंदर मूर्तींना गावात तसेच परिसरात विशेष प्रसिद्धी मिळाली आहे. त्यांच्या कलाकृतींमध्ये सृजनशीलता, बारकावे आणि भक्तिभाव यांचा सुंदर मिलाफ दिसून येतो. त्यांच्या या कलात्मक कार्यामुळे गावाच्या सांस्कृतिक ओळखीत भर पडली आहे.
